18.Onder Egyptische heerschappij.

 

 

 

          1.8.    Onder Egyptische heerschappij.

 

          Omstreeks 1570 komt Egypte in opstand tegen de Hyksos. De Egyptenaren

          verdrijven hen en vestigen het z.g. Nieuwe Rijk. Iets meer dan een eeuw

          later lijft Thoetmosis III Syrië tot de Eufraat in en dus ook Fenicië.

          De door de eeuwen heen sterke relaties van Fenicië met Egypte maken,

          dat de handelssteden aan de kust een tamelijk autonome positie behouden,

          maar zeker in naam is Fenicië onderdeel van Egypte geworden.

 

          1.8.1.  De sterke binding met Egypte.

                                     

          Oegarit, Byblos, Arvad e.d. zijn zich aan het ontwikkelen tot voor die

          tijd aanzienlijke stedelijke centra. Zij laten hun schepen de oostelijke

          Middellandse zee bevaren en functioneren als verbindingsfactor tussen de

          grote staten in het Nabije Oosten. Met Egypte bestaan de sterkste

          handelsrelaties. Daar blijft het niet bij. Ook in cultureel opzicht

          nemen de proto‑Fenicische steden veel van Egypte over. Het schrift

          bleef verschillend. De hiëroglyphentekens werden niet overgenomen.

          De proto‑Feniciërs gebruiken een 25 klanksyllabisch tekenschrift, dat

          zij tenslotte omvormden tot een medeklinkerschrift. De Feniciërs

          zouden later dit schrift over de aarde verspreiden.

          Onder de beschermende mantel van de Egyptische overheersing ontwikkelt

          zich tussen 1500 en 1300 een vrij gelijkvormige hoogontwikkelde cultuur,

          die de Kanaänietische cultuur genoemd wordt genoemd. De Levant is in

          deze tijd een culturele, economische en politieke eenheid. Na 1300

          verbrokkelt deze eenheid voor een tijd in meer en meer afzonderlijke

          cultuurkringen.

 

          1.8.2.  Egyptische heersers over Fenicië. 1)

 

          Het is allereerst Thoetmosis I geweest, die Palestina, Fenicië en een

          deel van Syrië tot aan de Eufraat onderwierp. Thoetmosis II consolideerde

          deze situatie, terwijl onder koningin Hatsjepoet Egypte en de onderhorige

          landen een korte vredesperiode kennen. Simyra, Arvad, Beryt, Sarepta,

          Byblus, Tyrus en Sidon moeten allen tribuut betalen onder de farao

          Thoetmosis III.

 

 

 

          XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

 

          1).We spreken hier al over Fenicië, maar beter is het te spreken over

            Kanaän met aan de kust proto‑Fenicische steden.

                                                            1500

          OVERHEERSENDE MACHTEN IN DE SYRO‑KANAÄNIETISCHE WERELD.

 

          20e eeuw    Egyptische dominantie

          19e eeuw    Egyptische dominantie

          18e eeuw    Mesopotaams/Amorietische dominantie

          17e eeuw    Amorietische dominantie (+Hyksos).

          16e eeuw    geen specifieke dominantie

          15e eeuw    Egyptische dominantie

 

          HYKSOS: In delen van de 17e/16e eeuw v.C heersen de Hyksos

          over Egypte. Zij zijn van Kanaänietische en/of Amorietische

          oorsprong. De Egyptenaren noemen hen 'prinsen van vreemde

          landen'. Voorwerpen van de Hyksos worden later aangetroffen

          bij de Feniciërs in Tunesië en Spanje!

 

          MITANNI: Na de periode van Hyksos heroveren de Egyptenaren

          hun invloed weer over een groot deel van de Levant tot aan

          Arvad toe, dat zij 'Djahi' noemen. In deze opmars stuiten

          zij op de Mitanni, die hun rijk in Naharina (=rivierenland

          van de Haboer en de Baliech). Een vazal van de Mitanni regeert

          in Alalakh in het begin van de 15e eeuw v.C:Idrimi. Deze

          noemt voor het eerst Kanaän als zodanig:'ki-in-a-nim'.

          Amenophis II (1450-1425 v.C) noemt de Kanaänieten:'kn(nw'.

 

                              Te Memphis in Egypte hebben de proto‑Feniciërs

                              de scheepsbouwkolonie: Prw ‑ nfr, alwaar twee typen

                              schepen gemaakt worden. Dat zijn het kf en het

                              s(h)kt type. In Prw ‑ nfr worden Baäl en As(h)tarte

                              vereerd. Zie verder THE HISTORY OF TYRE door H J

                              Katzenstein.

          Farao Thoetmosis III maakt Egypte opnieuw tot een wereldmacht. Hij sloeg

          opstanden neer in Voor‑Azië. In een veldslag bij Megiddo wordt een

          vijandelijke Aziatische stedenbond verslagen (1480);zie tevens onder

          par.1.8.3. Daarna volgt een langere periode van rust onder de volgende

          farao's:

 

          Tabel 1.Egyptische farao's over Fenicië in deze tijd.

                  Amenophis II

                  Thoetmosis IV

                  Toetanchamon

                  Eje

                  Horemheb

                  Ramses I

                  Sethos I

                  Ramses II

 

          Inmiddels hebben de Hethieten grote delen van het latere Turkije in

          handen gekregen. Omstreeks 1600 plunderde Mursili I van de Hethieten

          reeds op een strooptocht door Mesopotamië het rijke Babylon. Twee eeuwen

          later vestigen zich de Hethieten onder Suppiluliuma I (ca.1386‑1348)

          definitief hun imperium over Klein‑Azië.

          Het zullen de farao's Sethos I en Ramses II zijn, die deze Hethietische

          opmars weten te stuiten. De farao's Merneptah en Sethos II moeten

          tenslotte onder de druk van de Zeevolken hun Syrische gebied weer

          prijsgeven. Dat gebeurde tegen het eind van de twaalfde eeuw.

 

          1.8.3.  Slag bij Megiddo.

 

          Proto‑Fenicië heeft ettelijke malen met de Mittanni en Syrische

          stammen tegen de Egyptische overheersing gestreden. Zo'n 16 maal moest

          Thoetmosis III op veldtocht gaan, voordat alle tegenstand overwonnen

          was. Zijn bekendste overwinning is die van Megiddo, waar hij volgens de

          overlevering persoonlijk zijn leger bij verrassing door een nauwe kloof

          naar het slagveld leidde. Na 1480 komt proto‑Fenicië voor een paar

          eeuwen bij het Egyptische rijk.

 

 

 

          XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

 

          Zie:Cantecleer Geschiedenis van de oudste culturen, K Gutbrod (blz 174).

              De eerste imperiumbouwers, J Hicks (blz 10).

 

Zie: Boek 119.MACHTIGEN DER AARDE. Redactie Georg Popp, Zuid-Nederlandse Uitgeverij NV, Antwerpen, 1959. i.e.v.v.A.E.C.Vuerhard-Berkhout.

Heersers, staatslieden, burgers en avonturiers van alle tijden en alle landen. Van belang vanwege de sfeertekening  in hoofdstuk I.'Uit de oude wereldrijken.'

 

          DE EGYPTISCHE PROVINCIE KANAÄN.

          Amosis I begint met de opbouw van die provincie door tijdens zijn

          regering van 1570‑1545 de Scharuchen in de Negev uit te schakelen. Zijn

          opvolger Amenophis I dringt al veel verder door tot aan het rijk

          Naharin. Thoetmosis II begint zijn veldtochten met een aanval op de

          Schasu (of Schosim) in Zuid‑Kanaän. Uiteindelijk dringt Thoetmosis III

          tijdens zijn regering van 1490‑1436 door tot het fel weerstand biedende

          rijk van Kadesj. Pas onder Thoetmosis III krijgt de provincie Kanaän

          gestalte. De hoofdstad ervan wordt Gaza, waar de stadhouder zetelt. De

          provincie reikt tot en met de proto‑Fenicische steden.

 

 

          Zie:    VILLES, ROIS ET GOUVERNEURS AU LEVANT D'APRèS

                  LES INSCRIPTIONS MONUMENTALES OUEST-SéMITIQUES

                  A.LEMAIRE, SEMITICA 43-44, 1995

 

                  UNE LETTRE DE KAMID-EL-LOZ, D.ARNAUD, SEMICTICA XL.

 

                  WHO IS CANAANITE ? A REVIEW OF THE TEXTUAL EVIDENCE

                  A.F.RAINEY, BASOR 304.

 

          Zie Boek 101.ATLAS VAN HET OUDE EGYPTE

          J.Baines + J.Malek. i.e.v.v.S.de Vries. Elsevier International Projects Amsterdam/Brussel 1981.

Behandeling van de Oud‑Egyptische cultuur aan de hand van archeologische vondsten van zuid naar noord. Veel kaarten, afbeeldingen en foto's. Chronologisch overzicht.

 

          Zie Boek 113.EGYPTE                                                                            

          Kurt Lange, Uitg.Zeist/Standaardboekhandel Antwerpen 1965, Wonderen en geheimen van een grote oude cultuur. i.e.v.v.J.Kooy. Met name van belang door Hoofdstuk XIV: 'Brieven die duizenden jaren hebben getrotseerd' en de 'Tijdtafel'.

Severus Septimus blz 38 zou kolos Mennon weer overeind hebben laten zetten

Phoenix blz 50 beschrijving Herodotos

blz 47 de ziel van de onheil brengende godheid Typhos verdeeld door de natuur

blz 49 relatie afrodite - duif - Eryx

blz 25 Thot met de kop van een Ibis noteert

blz 56 Thot, de god van de wetenschap

blz 57 Ibisgodheid - Thotbaviaan

blz 60 Hermopolis heilige ibissen bijzetting van 4 miljoen urnen

 

 

                Zie Boek 196.NATIONAL GEOGRAPHIC nr.162.6

o.a.: ‑ Lost Outpost of the Egyptian Empire. Trude Dothan, Lloyd K.Townsend. blz 738‑769. December 1982. Deir el‑Balah in de Gaza‑strook. 1e Bezoek in juli 1968 Moshe+Dov Meron. Foto's, kaart, tekeningen. Egyptische sarcofaag, juwelen, mallen, weefgetouw. Filistijnse achtergrond.

 

          DE ROL VAN DE (PROTO)FENICISCHE STEDEN IN DE EGYPTISCHE PROVINCIE.

                              Tyrus, Byblus en Arvad zijn belangrijk voor

                              de proviandering van de Egyptische troepen. Byblus

                              en Sumur zijn voorname bestuurscentra. Er wordt

                              tribuut betaald aan de farao in de vorm van graan,

                              olie, hout, koper, edelstenen, luxe goederen,

                              kunsthandwerk, oorlogsmateriaal, paarden, beren en

                              olifanten.

 

          Zie speciaal voor Oegarit o.a:

          -STRATIFICATION SOCIALE à UGARIT, P.VARGYAS, OLA 23, 1988

          -THE SOCIO-ECONOMIC CONDITION OF THE CLERGY IN THE KINGDOM OF UGARIT,

          E.LIPINSKI, OLA 23, 1988

          -A UNIQUE CLOSING FORMULA IN THE CONTRACTS FROM UGARIT,

          A.SKAIST, OLA 23, 1988

          -WHEN WAS THE 'GENERAL'S LETTER' FROM UGARIT WRITTEN, S.IZRE'EL, OLA 23, 1988

          -OEGARIT, EEN NIEUWE PHOENICISCHE STAD, J.P.LETTINGA, SERVIRE, 1948

          -RAS SJAMRA, UGARIT EN HET OUDE TESTAMENT, E.JACOB, NIJKERK, 1962

          1.8.4.  De El‑Amarna brieven.

 

          Amarna was in deze tijd het bestuurscentrum van de Egyptenaren. Aldaar

          zijn vele brieven op kleitabletten gevonden, die, in veelal het

          Babylonisch gesteld, de diplomatieke correspondentie weergeven tussen de

          Egyptische farao's en hun Syro‑Palestijnse vazallen, vooral die van

          Byblos. Het betreft honderden brieven uit de 14e eeuw, die laten zien,

          dat Palestina en Syrië onderverdeeld waren in een netwerk van

          stadsstaten van zeer verschillende omvang, die elk voor zich een eigen

          heerser hadden. Deze heersers beloofden trouw aan de farao en werden

          door deze officieel als vazal geïnstalleerd. De trouw bestond dan uit

          het leveren van troepen, het leggen van garnizoenen langs wegen en het

          innen van belastingen. Dit systeem zal zo ongeveer voor Fenicië

          gegolden hebben. Vooral tijdens de 19e dynastie van het Egyptische rijk

          onder Sethos I, wordt de Egyptische militaire contrôle op Fenicië

          versterkt door daadwerkelijke innames van Accra en (Palaio)Tyrus.

 

          1.8.5.  Van Thoetmosis III tot Echnaton.

 

          Hoe uitgebreid Egypte's invloed was aan de Levant blijkt ook wel uit de

          opsomming van Thoetmosis op de pylonen van de Amon tempel te Karnak.

          Daar staan maar liefst 119 districten op tot Syrië alleen al. Na de 8e

          veldtocht bereikt Thoetmosis in 1457 het rijk van de Mittanni, maar kan

          dat niet blijvend onder zijn macht brengen. Niettemin zijn er zo'n 270

          Syrische steden (en dorpen) in het noorden onderworpen op die veldtocht.

          Onder Amenophis IV (1377‑1358) pas verliest Egypte weer zijn greep op de

          Levantkust. Deze farao, die zich later Echnaton gaat en laat noemen,

          heeft meer interresse in religieuze zaken dan in buitenlandse

          betrekkingen.

 

          1.8.6.  Rib‑Addi van Byblos.

 

          Een van de trouwste vazallen van de Egyptische farao was Rib‑Addi van

          Byblos (ca.1375). Hij schreef minstens 64 brieven naar de farao, waarbij

          hij zich beklaagde over te weinig steun tegen de invallen van vooral de

          Amorieten, Hethieten en andere volken. Byblos wordt in die tijd belaagd

          door stammen uit die volkeren o.l.v. Abdi‑Ashirta. De zoon van die vorst

          lost tenslotte Rib‑Addi als koning van Byblos af, die bovendien nog te

          maken had gehad met verraad in zijn eigen stad. Dat alles staat te lezen

          in de el‑Amarna brieven. Duidelijk blijkt de wanhopig afhankelijke

          positie, waarin de proto‑Feniciërs zich dan nog bevinden.

 

          XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

 

 

Zie: Map 10.6.Byblos through the Ages, Nina Jidejian.

 

          AMENOPHIS II 1439‑1406

          Op de terugreis van zijn tweede veldtocht doet de farao Oegarit aan. Hij

          onderdrukt opstanden van Kadesj en van de Kanaänieten in de Sharon‑

          vlakte.

          THUTMOSIS IV 1406‑1398

          Van hem is o.a. zeker, dat hij het land RETENU bezocht om er cederhout

          te (laten) halen. Bovendien treedt hij op tegen het land HARU en opnieuw

          tegen de SHASU‑bedoeïnen in de Negev‑woestijn.

          AMENOPHIS III & IV

          Er valt onder hun regeringen een afnemende druk te constateren. De SUTU

          nomaden en de CHABIRU‑krijgers nemen hun kans waar. De Egyptenaren

          hebben echter nog steeds de contröle over Tyrus en Byblos. De Egyptische

          provincie wordt bestuurd door een commisaris=rabisu(eg)=sokinu (kan),

          die waakt over de heersers van de afzonderlijke schatplichtige

          stadsstaten. De bezettingsmachten in de steden zijn erg klein. Meestal

          maar zo'n 50‑100 man. In geval van nood stuurt de farao een

          expeditiekorps, dat voornamelijk uit boogschutters bestond.

 

             ARAMEEëN:

             In de 14e eeuw v.C worden de eerste invallen van de Arameeën

             zichtbaar en drukken een stempel op de staatjes van Yaudi, Hamath

             en Damas. Zij bereiken in grote getale echter nooit de kust.

 

             AECHEëRS:

             Vanuit het westen bereiken steeds meer zeevaarders de Levantkust.

             De Myceners hebben in Oegarit een eigen factorij. Zij vervoeren

             producten vanuit po-ni-ki-ja (Fenicië!) en vanuit koe-pi-ri-ja

             (Cyprus!).

 

             HETHIETEN:

             Naast de invloed van de Arameeën en Aecheërs speelt de steeds

             groter wordenden staat van de Hethieten een grote rol. Zij ver-

             slaan de Mitanni en dringen in het noorden van de Levant steeds

             verder naar het zuiden op.

 

Map 41.1.Studiën over de El Amarna brieven en het Oude Testament in zonderheid uit historisch oogpunt, J.de Koning 1940 VU Amsterdam.

Map 23.3.The Tell El-Amarna Tablets.

 

 

          De el‑Amarna brieven reveleren ook de naam, die de bevolking aan de voet

          van het Libanongebergte zich zelf toedacht:n.l.KINAHU of KINANU. Zelfs

          in 500 na Chr.noemen volgens bisschop St Augustinus de boeren op het

          Noordafrikaanse platteland zich nog steeds CHANANI.

             (Pl.XXXV.col.2096).

          Een paar honderd jaar later is de situatie geheel anders geworden. De

          dan regerende Zakar‑Baäl van Byblos neemt in 1075 rustig de tijd om te

          kijken, of hij aan Egypte tegen een flinke betaling wel 10 rollen

          linnen, 500 rollen papyrus. 10 fijne koninklijke linnen kledingstukken,

          500 koeienhuiden, 500 touwen, 20 zakken linzen en 5 manden vis wil

          leveren. Zakar‑Baäl is een compleet onafhankelijke vorst van de Fe‑

          nicische stad Byblos in tegenstelling tot de wanhopige vazal Rib‑Addi 1)

          van enige eeuwen terug. Wat een verandering! Hoe dat in zijn werk is

          gegaan, moge uit de volgende hoofdstukken blijken.

 

          1.8.7.  Oegarit:archeologische vindplaats van de eerste orde.

 

          Ook Oegarit ligt in deze tijd meestal in de invloedssfeer van de

          farao's. Het is het huidige dorpje Ras Shamra, dat iets ten noorden van

          Latakia ligt. Er zijn daar vele kleitabletten gevonden, die voor een

          deel gesteld waren in het Oegaritische schrift, dat veel weg had van het

          latere Hebreeuwse en Fenicische schrift. Verder zijn er twee tempels

          opgegraven, die gewijd waren aan de goden Baäl en Dagon. Rond 1400 moet

          er tevens een groot paleis hebben gestaan, dat ca 10.000 m2 groot was.

          De welvaart van de stad was gebaseerd op de handel, die bedreven werd

          door een kosmopolitisch samengestelde bevolking: Cyprioten, Hethieten,

          Egyptenaren, Tyriërs, Sidoniërs, Kretenzers, Amorieten, Kanaänieten en

          Choerrieten. Dat laatste volk kwam uit de omgeving van het Van meer en

          stichtte tussen 1600 en 1500 het rijk Harran. De Choerrieten hebben een

          Kaukasische inslag op taalgebied. Hun voornaamste steden waren Mari en

          Alalakh, die geregeerd werden door Mitannische aristocraten. Hun

          militaire successen dankten zij vooral aan het gebruik van lichte

          strijdwagens én het gebruik van sterkere bogen. Na Egypte's aanvallen op

          Syrië verdwijnt het rijk van de Choerrieten, maar vooral in Oegarit

          blijft een rest van de Choerrietische stam achter.

          Oegarit was dus een kosmopolitische stad, doordat het op een kruispunt

          lag van belangrijke karavaanroutes en zeeroutes, waardoor het een

          stapelplaats werd van vele producten, maar ook een verzamelplaats van

          handelaren/kooplui uit velerlei landen.

 

Zie Boek 22.OEGARIT Een nieuwe Phoenicische stad. J.P.Lettinga. 1948. Servire. Den Haag. Cultuurhistorische monografieën, no.11. Een wat gedateerd boekwerk, waarin alleen de vondsten uit 1929‑1939 aan bod komen. Let op de subtitel!

 

Zie Map 51.6.1.A propos de la topographie économique de l’Ougarit: jardins du midi et pâturages du Nord, P.Bordreuil, SYRIA LXVI 1989, blz 263.

 

          XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

 

          1):Niet alleen Rib‑Addi heeft het moeilijk in de eerste helft van de 14e

          eeuw. Ook Abimilki van Tyrus verkeert in dezelfde afhankelijke positie

          van Egypte en schrijft de farao een smeekbede om hulp tegen Zimrida van

          Sidon.

          Opgravingen te Oegarit werden in deze eeuw vooral verricht door C F A

          Schaeffer en door L Wooley. In 1929 na Chr werd met de opgravingen

          begonnen en in 1951 werd een hernieuwde start gemaakt.

In de laatste dagen van Oegarit (2^e helft 13^e eeuw v.C) komen we een Shipitbaal tegen in Oegarit. Dat is een typisch Fenicische naam. Hij is een vooraanstaand burger. Zie Map 51.5.2.SYRIA LXVII 1990: Yabninou et le palais sud d’Ougarit, J.Cl.Courtois.

 

          ZIE     ANCIENT CIVILIZATION AND TRADE

                  J A SABLOFF

                  C C LAMBERG ‑ KARLOVSKY

 

                  STATE AND TEMPLE ECONOMY IN THE ANCIENT NEAR EAST II

                  E LIPINSKI

                  LEUVEN 1979

 

                  VOOR DE BIJBEL

                  C H GORDON

                  NEW YORK 1962

 

                  COPPER AND TIN

                  J D MUHLY

 

                  LES RELATIONS ENTRE L'EGYPTE ET LA PHENICIE DES ORIGINES à OUN AMON

                  MAURICE CHEBAB

                  WARD

 

                  THE GREEKS AND THEIR EASTERN NEIGHBOURS (boek 150)

                  T H DUNBABIN

                  GREENWOOD PRESS PUBLISHERS

                  WESTPORT CONNECTICUT

 

 

          Reeds in de tijd tussen 1500 en 1300 worden door waarschijnlijk de

          bevolking in het binnenland van de Libanon indrukwekkende beelden

          gemaakt. Deze worden in 1752 na Chr door Caylus voor het eerst openbaar

          gemaakt. In totaal zijn 24 beelden rechtstreeks en 7 via omwegen

          (Egypte, Rome en Cilicië) uit de Libanon afkomstig. In Jezzine zijn 5

          nieuwe vondsten gedaan.

          Zie:tijdschrift SYRIA XXX 1953:Statuettes trouvées dans les montagnes du

          Liban/H Seyrig (Map 1).

 

          Zie Boek 122.PHOENIX 36,2                                   

Ex Oriente Lux, Leiden, 1990.De stad in het Oude Nabije Oosten met o.a.: De stad Ugarit, W.H.van Soldt. De laatste gegevens staan overzichtelijk bij elkaar. Verder enige geografische gevens van andere steden ter vergelijking in de andere artikelen. haven van Ugarit = Ma'hadu, stad 6-8000 mensen, land: 20-25.000 mensen, oorspronkelijke bevolking en Hurrieten vermengen met elkaar ankers in de tempel van Baal, mensen van de koning = bnsj mlk en vrije burgers (zonen van Ugarit) en gilden.

 

 

Zie Map 12.22+29: Rapport préliminaire sur la première campagne de fouilles (1975) à Ibn Hani

                Rapport préliminaire sur la troisième campagne de fouilles (1975) à Ibn Hani

                SYRIA LVI 1979

Zie Map 51.3.2.Fouilles de Ras Shamra – Ougarit 1984-87. M.Yon e.a. SYRIA LXIV 1987.

 

          Oegarit kende een relatief grote materiële voorspoed. Dat nam niet weg, dat

          de bevolking van Oegarit ook zeer godsdienstig was. Vele goden werden er

          vereerd in menselijke gedaanten. De oppergod was El, die de mensen en de

          andere goden schiep. Zijn vrouw was Asjera, de godin van de zee.

          Daarnaast waren er dan nog bijvoorbeeld de goden Baäl, Yam, Dagon, Anath

          en Mot.

          ......................................................................

          Van grote betekenis zijn de vondsten over de vroegere Kanaänietische

          mythologie, met name over de legendarische vorsten als Dan'el, Aqhat en

          Kirta. Het zijn de oudste authentieke vondsten over deze mythologie en

          daarom van grote betekenis voor de godsdienst‑ en literatuurwetenschap,

          speciaal t.a.v. de studie over het oude testament. Veel van de religieu‑

          ze voorstellingen in de oude Kanaänietische mythologie komen later bij

          de Feniciërs terug.

          ......................................................................

          De organisatiestructuur van Oegarit was typerend voor alle andere

          staatjes aan de Levant. Die zag er ongeveer als volgt uit:

 

                              KONINKLIJKE BEVELHEBBER

                              |          |          |

                  ____________|          |          |____________

                  |                      |                       |

          PRIESTERSTAND       KORPS STRIJDWAGENSAMBTENAREN

                  |       (aristocraten‑feodale vazallen)        |

          HET GEWONE VOLK      (veelal buitenlanders)       HET GEWONE VOLK

                                         |

                                    HUURSOLDATEN

 

          De koning van Oegarit bezat zo'n 2000 strijdwagens, maar hij bezat ook

          een vloot, die op een gegeven moment ongeveer 150 schepen telde.

          Die werden niet in een kunstmatige haven geankerd, maar op een rede een

          paar kilometer van de stad. Oegarit had namelijk geen haven, maar een

          tamelijk beschutte baai: Minet ‑el‑Beida. Het eiland Cyprus werd vooral

          gebruikt als tussenhaven en overslagplaats met de handel op de landen

          langs de Egeïsche zee.

 

          Waarschijnlijk werd door een zware aardbeving in eerste instantie een

          einde gemaakt aan de voor die tijd invloedrijke stad. Nog één keer komt

          Oegarit tot grote bloei, maar nooit meer tot die omvang van de 13e en

          14e eeuw.

 

          XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

 

Een van de laatste koningen van Oegarit vinden we op een zegel. Zie Map 37.8 Le sceau nomimal de *Ammiiydtamrou, roi d’Ougarit, P.Bordreuil/D.Pardee, SYRIA LXI 1984.

1.8.8.        De scheepvaart rond 1400. 1)

 

          Eeuwenlang heeft de scheepvaart op de Middellandse zee een gestage

          positieve ontwikkeling doorgemaakt., waarbij alle woelingen op het

          vasteland van Azië hierop nauwelijks een negatieve invloed heeft kunnen

          uitoefenen. Cederhout, zilver, koper en wijn worden uit de Levant naar

          Egypte verscheept. Uit Cyprus komt het koper, maar ook uit de landen

          Kizzoewatna en Arzawa in zuidelijk Klein‑Azië. Kreta is nog steeds een

          belangrijke handelsmacht met de eigen producten vis, aardewerk en

          olieën, maar ook met de transitoproducten marmer, wol, tin en

          verfstoffen, die verscheept worden op brede koopvaarders.  Reeds

          omstreeks 1900 maakte reeds een zware aardbeving een einde aan de

          schitterende paleizen van de Kretenzers te Cnossus. Dit luidde het

          verval in van de Kretenzische 'hegemonie' over het oostelijke deel van de

          Middellandse zee. Het duurde echter nog tot ongeveer 1400 vooraleer de

          macht van Kreta zover was afgebrokkeld, dat de proto‑Feniciërs zich

          voorbij het eiland konden begeven. De blokkade was doorbroken. Spoedig

          daarna zien we dan ook de proto‑Feniciërs verschijnen in Cyrenaïca,

          Sicilië, Hellas en Italië. De Achaërs hebben inmiddels delen van Kreta

          bezet. Men vermoedt, dat veel Kretenzers gevlucht zijn naar hun filialen

          in Egypte en aan de Levant. Omstreeks 1425 komen de Kretenzers nog een

          keer vergeefs in opstand tegen de nieuwe heersers. Daarbij worden de

          grote paleizen opnieuw verwoest door grote branden. Na de Achaërs en de

          Myceners komen de Doriërs, die op hun beurt Kreta, Rhodos en het

          zuidwestelijke deel van Klein‑Azië overspoelen. Dat alles zal mede de

          weg vrijmaken voor een bloeiperiode van de Fenicische zeilvaart.

 

          1.8.9.  Een super‑natuurramp???

 

          Niet onvermeld mag blijven de theorie van I Velikovsky, die stelt, dat

          de aarde meerdere malen door immense catastrofen werd getroffen. Het

          vrijwel gelijktijdig optreden van aardbevingen, zeeniveauveranderingen

          en vulkaanuitbarstingen vonden plaats over de gehele wereld als gevolg

          van een nog onzekere oorzaak. Was dat het gevolg van het passeren van

          een ander hemellichaam, waardoor de aardas van hoek veranderde? Veel van

          dit soort hypotheses zijn mogelijk te speculatief van aard en van

          bewijsvoeringen is meestal geen sprake. Vast staat toch wel, dat alleen

          een aardbeving nog niet de oorzaak kan zijn geweest van de verdwijning

          in een klap van de macht van de Kretenzers. De natuurcatastrofe moet van

          veel grotere omvang geweest zijn. De meest plausibele verklaring is nog

          wel de opblazing van het eiland Thera, waar zich een immense vulkaan had

          ontwikkeld. De ontploffing van deze supervulkaan moet het effect hebben

          gehad van vele waterstofbommen bij elkaar. De ramp moet vergelijkbaar

          zijn geweest met de Kraketau‑ramp van vele eeuwen later.

     XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

 

          1).Zie:The Ships of the Ancient Near East c.2000-c.500 BC, M.C.de Graeve,

             Dep.Orient., Leuven 1981, OLA 44, Studi Phoenicia XI.

 

Zie:Boek 162.PREHISTORIC GREECE AND CYPRUS. An Archaeological Handbook van H G Buchholz/V Karageorghis‑Phaidon. Vertaald uit het duits door Francisca Garvie.  Phaidon Press Ltd, London, 1973. Vooral van belang voor wat betreft Cyprus en de overgang naar de ijzertijd. 1075 aardbeving Enkomi 850 Feniciërs te Kition. Assyrische heerschappij via Al Mina. 609 Egyptische heerschappij. c.570 Amasis. heiligdom Ayia Irini. assimilatie van de goden. Meniko houdt nog cult Baal Hammon + Tanit mid 6e eeuw, Melqart in Kazaphani, Astarte in Kition + Amathus + Tamassos + Idalion. c.545 onder de Perzen.de diverse gevechten. c.470 tempel Athene in Idalion door de Fen.verwoest. 333 hellenistisch. 58 onder Rome.

 

                  GESCHICHTE DES ALTERTUMS

                  EDUARD MEYER

                  STUTTGART/BERLIN 1931

 

          Zie speciaal voor de jaartallen:

 

                  CHRONOLOGY OF THE ANCIENT WORLD (boek 23)

                  E J BICKERMAN

                  LONDON 1980

 

                  DE KLASSIEKE GESCHIEDENIS IN JAARTALLEN

                  S LAUFFER AULA 406

                  UTRECHT 1969

 

                  AULA WERELDGESCHIEDENIS (boek 31)

                  K PLOETZ

                  SPECTRUM‑UTRECHT/ANTWERPEN 1977/1980

 

         Zie:ATLAS VAN DE FENICISCHE EN PUNISCHE STAMMEN, STEDEN EN VOLKEN

             Kaart 4.De woelige tijd van de El-Amarna brieven (1400-1300 v.C).

 

 

Fenicië als entiteit heeft zich nog niet gevormd. Het maakt deel uit van de grotere Syrische cultuurkring, zoals de naamgeving van bijvoorbeeld de heersers over Emar en Karkemisj aangeven:

Map 8.1.Les Textes d’Emar et la chronologie de la fin du bronze récent, Daniel Arnaud, SYRIA LII 1975. We komen (onderdelen van ) namen tegen als Baal, Dagan, Asjtarte.